สถานการณ์ตลาดพิมายเมืองใหม่ซบเซาหลังพบผู้เสียชีวิตจากเชื้อแอนแทรกซ์
เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม 2568 ผู้สื่อข่าวได้ลงพื้นที่สำรวจสถานการณ์การจำหน่ายเนื้อสดภายในตลาดพิมายเมืองใหม่ ตำบลในเมือง อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา หลังจากพบชายชาวจังหวัดมุกดาหารเสียชีวิตด้วยเชื้อแอนแทรกซ์ (Anthrax) ซึ่งเป็นโรคติดต่อร้ายแรงจากสัตว์สู่คน ทำให้เกิดความวิตกกังวลในหมู่ผู้บริโภคและส่งผลกระทบต่อยอดขายอย่างมีนัยสำคัญ
บรรยากาศการซื้อขายในตลาดค่อนข้างซบเซา ลูกค้าลดลงอย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะร้านจำหน่ายเนื้อวัวที่ได้รับผลกระทบโดยตรง แม่ค้าหลายรายแสดงความกังวลและเรียกร้องให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้มงวดกับการลักลอบฆ่าวัวนอกโรงฆ่าสัตว์ ซึ่งอาจเป็นต้นเหตุของการแพร่ระบาดของเชื้อแอนแทรกซ์เข้าสู่ตลาด นอกจากร้านจำหน่ายเนื้อวัวแล้ว ร้านอาหารอีสานที่มีเมนูเนื้อวัวเป็นส่วนประกอบก็ได้รับผลกระทบเช่นกัน
เสียงจากแม่ค้าเนื้อวัวในตลาด
นางลัดดา สิงห์พิมาย แม่ค้าขายเนื้อวัวสดในตลาดสดพิมายเมืองใหม่ กล่าวว่า “ช่วงนี้ยอดขายตกลงอย่างมาก เพราะประชาชนตื่นตระหนกกับสถานการณ์เชื้อแอนแทรกซ์ แต่ที่อำเภอพิมายยังไม่พบการระบาด จึงอยากบอกให้ลูกค้าประจำกลับมาซื้อเนื้อวัวไปรับประทานได้ตามปกติ แต่ต้องนำไปปรุงให้สุกก่อนรับประทาน”
ขณะที่นางฮัสนา ขันธวัธ แม่ค้าเนื้อวัวอีกรายหนึ่ง ได้แสดงความคิดเห็นว่า “อยากให้ปศุสัตว์เข้ามาตรวจสอบผู้ลักลอบฆ่าสัตว์โดยไม่ผ่านโรงฆ่าสัตว์ที่ได้มาตรฐาน และอยากให้มีโรงฆ่าสัตว์ในอำเภอพิมาย เพราะปัจจุบันต้องนำวัวไปที่โรงฆ่าสัตว์ที่อำเภอชุมพวง ทำให้มีค่าใช้จ่ายในการขนส่งเพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นภาระของผู้ค้า”
เจ้าหน้าที่ยืนยันยังไม่พบเชื้อในพื้นที่พิมาย
นายฐิตพัฒน์ พิพัฒนเบญกุล ปศุสัตว์อำเภอพิมาย เปิดเผยว่า “เจ้าหน้าที่ได้ออกสำรวจและตรวจสอบในพื้นที่อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา อย่างละเอียด ยังไม่พบการติดเชื้อแอนแทรกซ์ในสัตว์แต่อย่างใด และได้แจ้งให้กำนัน ผู้ใหญ่บ้านทุกหมู่บ้านประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนในพื้นที่เฝ้าระวังและติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด เพื่อป้องกันการติดเชื้อและการแพร่ระบาด”
ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับโรคแอนแทรกซ์และสถานการณ์ปัจจุบัน
โรคแอนแทรกซ์เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Bacillus anthracis ซึ่งสปอร์ของเชื้อมีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมและสามารถก่อให้เกิดโรคได้แม้เวลาจะผ่านไปหลายปี โดยแหล่งรังโรคหลักคือสัตว์เคี้ยวเอื้อง เช่น โค กระบือ แพะ และแกะ ซึ่งสามารถแพร่เชื้อสู่คนได้โดยตรง
การติดเชื้อในคนส่วนใหญ่เกิดจากการสัมผัสโดยตรงกับสัตว์ที่ติดเชื้อ เช่น การชำแหละเนื้อสัตว์ การบริโภคเนื้อสัตว์ดิบหรือปรุงไม่สุก หรือการสัมผัสกับหนังสัตว์หรือขนสัตว์ที่มีเชื้อ หลังจากได้รับเชื้อประมาณ 1-5 วัน ผู้ป่วยจะมีอาการไข้ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้องรุนแรง มีแผลคล้ายบุหรี่จี้ หายใจขัด หายใจลำบาก หากมีอาการรุนแรงอาจเสียชีวิตได้
ล่าสุดพบผู้เสียชีวิตจากโรคแอนแทรกซ์ในจังหวัดมุกดาหาร เป็นชายอายุ 53 ปี มีโรคประจำตัวเป็นเบาหวาน อาชีพรับจ้างก่อสร้าง โดยเริ่มมีตุ่มแผลที่มือขวาเมื่อวันที่ 24 เมษายน 2568 และเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลวันที่ 27 เมษายน 2568 ด้วยอาการแผลที่มือเริ่มมีสีดำชัดเจน ต่อมน้ำเหลืองใต้รักแร้ขวาโต มีอาการหน้ามืด ชักเกร็ง ก่อนเสียชีวิต
จากการสอบสวนโรคเบื้องต้น พบว่าสาเหตุน่าจะมาจากการชำแหละโคในงานบุญผ้าป่า และมีการนำเนื้อโคที่ชำแหละไปแจกจ่ายให้รับประทานกันในหมู่บ้าน โดยทีมสอบสวนโรคพบผู้สัมผัสจำนวน 247 คน แบ่งเป็นผู้ที่ชำแหละโค 28 คน และผู้ที่บริโภคเนื้อโคดิบ 219 คน ซึ่งได้รับยาป้องกันในกลุ่มเสี่ยงสูงและอยู่ระหว่างดำเนินมาตรการป้องกันควบคุมโรคในพื้นที่
ความเป็นมาและสถิติการระบาดในประเทศไทย
ข้อมูลจากกองระบาดวิทยาระบุว่า เคยพบผู้ป่วยโรคแอนแทรกซ์ในประเทศไทยเมื่อปี พ.ศ. 2543 รวม 15 ราย ไม่มีผู้เสียชีวิต (พิจิตร 14 ราย และพิษณุโลก 1 ราย) และล่าสุดในปี พ.ศ. 2560 พบผู้ป่วย 2 ราย ในอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก จากการชำแหละซากแพะที่นำมาจากประเทศเมียนมา
ส่วนสถานการณ์ในประเทศเพื่อนบ้าน เมื่อปี พ.ศ. 2567 ประเทศลาวพบผู้ติดเชื้อแอนแทรกซ์รวม 129 ราย มีผู้เสียชีวิต 1 ราย และเมื่อเดือนพฤษภาคม 2566 ประเทศเวียดนามพบการระบาดโรคแอนแทรกซ์ จำนวน 3 เหตุการณ์ มีผู้ป่วยรวม 13 ราย และผู้สัมผัสอีก 132 ราย จากการรับประทานเนื้อโคและกระบือ
มาตรการป้องกันและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ
กรมควบคุมโรคและปศุสัตว์จังหวัดแนะนำวิธีการป้องกันโรคแอนแทรกซ์ ดังนี้
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสโค กระบือ แพะ แกะที่ป่วยหรือตายผิดปกติ
- ล้างมือและชำระล้างร่างกายหลังสัมผัสสัตว์ทุกครั้ง
- เลือกบริโภคเนื้อสัตว์ที่ได้รับการรับรองความปลอดภัย
- หากพบสัตว์ป่วยตายผิดปกติให้แจ้งเจ้าหน้าที่ปศุสัตว์ทันที
- หากมีอาการผิดปกติ เช่น มีตุ่มแผลที่ผิวหนัง มีไข้ ให้รีบพบแพทย์
ผลกระทบต่อเศรษฐกิจและความเชื่อมั่นของผู้บริโภค
หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกำลังเร่งสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภค โดยย้ำว่าเนื้อสัตว์ที่ผ่านกระบวนการฆ่าจากโรงฆ่าสัตว์ที่ได้มาตรฐานและปรุงสุกแล้วมีความปลอดภัย ไม่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ พร้อมทั้งเข้มงวดการตรวจสอบเนื้อสัตว์ในตลาดและการลักลอบฆ่าสัตว์นอกโรงฆ่าสัตว์มากขึ้น
แม่ค้าในพื้นที่เริ่มรวมตัวกันเพื่อขอให้หน่วยงานราชการประชาสัมพันธ์ข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับสถานการณ์และความปลอดภัยของเนื้อสัตว์ เพื่อบรรเทาความกังวลของผู้บริโภคและช่วยฟื้นฟูยอดขายที่ลดลงอย่างมากในช่วงที่ผ่านมา
สรุปและแนวทางแก้ไขปัญหาระยะยาว
สถานการณ์การระบาดของโรคแอนแทรกซ์ได้สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการควบคุมการฆ่าสัตว์ให้ถูกสุขลักษณะและผ่านการตรวจสอบจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการจัดให้มีโรงฆ่าสัตว์ที่ได้มาตรฐานให้ครอบคลุมทุกพื้นที่
นอกจากนี้ยังต้องมีการให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับอันตรายของการบริโภคเนื้อสัตว์ดิบหรือปรุงไม่สุก การชำแหละสัตว์โดยไม่มีการป้องกันที่เหมาะสม รวมถึงความเสี่ยงของการนำสัตว์ที่ตายโดยไม่ทราบสาเหตุมาบริโภค
หน่วยงานด้านสาธารณสุขและปศุสัตว์ต้องร่วมมือกันอย่างใกล้ชิดในการเฝ้าระวัง ตรวจสอบ และควบคุมการระบาดของโรคอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในช่วงที่มีการพบการระบาดในประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการระบาดในวงกว้างและลดผลกระทบทั้งด้านสุขภาพของประชาชนและเศรษฐกิจการค้าเนื้อสัตว์ในประเทศ
