จากหลักฐานบางอย่างที่ปรากฏอยู่ ณ “วัดจุฬามณี” ตำบลท่าทอง จังหวัดพิษณุโลกนั้น ได้ทำให้เข้าใจกันว่า วัดนี้คงกำเนิดมาตั้งแต่ครั้งสมัยขอมแล้ว ครั้นถึงสมัยอยุธยาในแผ่นดินของสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ พระองค์ก็ได้ทำการบูรณะวัดจุฬามณีเป็นการใหญ่ (พ.ศ. 2007) จึงเชื่อได้ว่า พระเครื่องวัดจุฬามณี (บางท่านก็เรียก “พระกรุน้ำ” เพราะบางกรุน้ำท่วม) ก็คงกำเนิดในระยะนี้ด้วยเช่นกัน
“พระวัดจุฬามณี” เป็นพระเครื่องเนื้อดินผสมผงที่ขึ้นจากกรุอย่างมากมายนับเป็นหมื่นๆ องค์ขึ้นไป และเชื่อว่าจะต้องมีกว่า 10 พิมพ์แน่ๆ และที่น่าประหลาดยิ่งก็คือ พระวัดจุฬามณีส่วนมากมักจะทำเป็นชนิด 2 หน้า ไว้มาก และด้านหลังก็มักจะทำเป็นพระนางพญาไว้ด้วย และนอกจากนั้นยังมีชนิดแบบหน้าเดียวกับที่ทำเป็นพิมพ์พิเศษพิสดารออกไปอีกก็มี พระเครื่องกรุนี้พบครั้งแรกเนื้อมักหนุ่มและมีลงรักไว้ด้วย ส่วนพระที่พบครั้งหลังเนื้อมักจะหยาบมีกรวดทรายมาก
“พระวัดจุฬามณี” จัดเป็นของดีราคาถูก (เดี่ยวนี้แพงแล้ว) ที่เมื่อก่อนนั้นว่ามีมากจนล้นตลาดนั้น บัดนี้หายไปหมดตลาดแล้ว แต่ในขณะเดียวกัน พระเก๊ที่สร้างใหม่ก็เข้ามาครองที่ จะเหาเช่ากันก็ควรระวังกันไว้ให้มากด้วยครับ!
สำหรับพุทธคุณของพระวัดจุฬามณี ดีและเชื่อถือได้ ด้านแคล้วคลาดและคงกระพันชาตรีดีเป็นเลิศอีกกรุหนึ่งของพิษณุโลก
โดยอาจารย์ ประชุม กาญจนวัฒน์
