รางวัลโนเบลสาขาเคมีตกเป็นของผู้คิดค้น’ตัวเร่งปฏิกิริยาอินทรีย์แบบอสมมาตร’

ดร. เบนจามิน ลิสต์ ชาวเยอรมนี จากสถาบัน แม็กซ์ แพลงค์ และ ดร.เดวิด แมคมิลลาน ชาวสกอตแลนด์ จากมหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน คว้ารางวัลโนเบลสาขาเคมีประจำปี 2021 ไปครอง จากผลงานพัฒนาเครื่องมือในการสร้างโมเลกุลแบบใหม่หรือ “ตัวเร่งปฏิกิริยาอินทรีย์แบบอสมมาตร” ที่เอื้อต่อการวิจัยด้านเภสัชกรรมและทำให้เคมีเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น

คณะกรรมการตัดสินรางวัลโนเบลสาขาเคมีประกาศผู้ชนะรางวัลประจำปีนี้ที่กรุงสตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดน เมื่อวันพุธ(6ต.ค.) ได้แก่ เบนจามิน ลิสต์ ชาวเยอรมนี และเดวิด แม็กมิลลัน ชาวอเมริกัน จากผลงานการพัฒนาเครื่องมือแบบใหม่ที่แม่นยำในการสร้างโมเลกุล ที่เรียกว่า “ตัวเร่งปฏิกิริยาอินทรีย์” ที่ส่งผลกระทบใหญ่หลวงต่อการวิจัยทางเภสัชกรรม และทำให้เคมีเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมยิ่งขึ้น

“ตัวเร่งปฏิกิริยาอินทรีย์สามารถใช้ขับเคลื่อนปฎิกิริยาเคมีหลากหลาย”คณะกรรมการโนเบลจากราชบัณฑิตยสถานวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดนระบุในถ้อยแถลง “จากการใช้ปฏิกริยาเหล่านี้ เวลานี้พวกนักวิจัยสามารถคิดค้นสิ่งต่างๆได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ไล่ตั้งแต่เภสัชกรรมใหม่ๆไปจนถึงโมเลกุลที่สามารถจับแสงในโซลาร์เซลล์” ซึ่งตัวเร่งปฏิกริยาเหล่านี้ทั้งเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและมีราคาถูกในการผลิต

ถ้อยแถลงของคณะกรรมการระบุต่อว่า ก่อนหน้าผลงานของทั้งคู่ นักวิทยาศาสตร์เชื่อกันว่า มีตัวเร่งปฏิกิริยาอยู่เพียง 2 ชนิด คือ โลหะ และเอนไซม์ แต่ในปี 2000 นักวิจัยทั้งสอง ซึ่งต่างคนต่างทำงานวิจัยของตนเอง ได้พัฒนาตัวเร่งปฏิกิริยาชนิดที่ 3 เรียกว่า “ตัวเร่งปฏิกิริยาอินทรีย์แบบอสมมาตร” ซึ่งใช้โมเลกุลอินทรีย์ขนาดเล็ก

แม็กมิลลัน อายุ 53 ปี เป็นอาจารย์สอนอยู่ที่มหาวิทยาลัยปรินซ์ตันในสหรัฐอเมริกา ส่วนลิสต์ ซึ่งอายุเท่ากัน เป็นผู้อำนวยการสถาบันมักซ์พลังค์ในเยอรมนี ทั้งคู่จะแบ่งครึ่งเงินรางวัล 10 ล้านโครเนอร์สวีเดน

รางวัลโนเบลสาขาเคมีเป็นรางวัลโนเบลที่ 3 ที่ประกาศผลไปแล้วในปีนี้ ต่อจากโนเบลสาขาการแพทย์และโนเบลสาขาฟิสิกส์

หลังจากนี้ในวันพฤหัสบดี(7ต.ค.) จะเป็นสาขาวรรณกรรม ตามด้วยสาขาสันติภาพในวันศุกร์(8ต.ค.) แล้วปิดท้ายที่สาขาเศรษฐศาสตร์ ซึ่งจะประกาศผลในวันจันทร์หน้า(11ต.ค.)

เมื่อวันอังคาร(5ต.ค.) โนเบลประกาศผู้ชนะสาขาฟิสิกส์ 3 คน โดยแบ่งครึ่งรางวัลมอบให้แก่ ซิวคูโร มานาเบะ และเคลาส์ ฮัสเซลมานน์ ชาวอเมริกันเชื้อสายญี่ปุ่น และเคลาส์ ฮัสเซิลมานน์ ชาวเยอรมัน จากผลงานการสร้างแบบจำลองว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และอีกครึ่งมอบให้แก่ จิออร์จิโอ ปาริซิ ชาวอิตาลี จากผลงานเกี่ยวกับปฏิกิริยาของความไร้ระเบียบและการผันแปรในระบบฟิสิกส์

(ที่มา:รอยเตอร์/เอเจนซี / https://www.mgronline.com/around/detail/9640000099196)